Çölyak Testi Nasıl Yapılır?
Çölyak hastalığının teşhis edilmesi için, kanda çölyak hastalığına özgü antikorların varlığı araştırmak gerekir. Genellikle doku transglutaminaz antikoru IgA ya da anti-endomisyum antikoru IgA testi kullanılır. Bunların dışında doktorunuz gerekli gördüğü takdirde başka kan testleri isteyebilir. Ayrıca genetik testler de her ne kadar yaygınlıkları sınırlı olsa da hastalığın varlığına dair bulgular sunar.
Çölyak Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Kanda antikor testi ve mümkünse genetik testler yapıldıktan sonra sıklıkla endoskopi yöntemine başvurulabilir. Endoskopide, ince bağırsaktan biyopsi denilen örnekler alınır. Alınan örnekler mikroskop altında incelenir ve sonuçların çölyak hastalığını destekleyip desteklemediği ve eğer destekliyorsa hasarın miktarı araştırılır. Teşhis için en önemli dayanak kandaki antikor testi olmakla beraber, o da tek başına yüzde yüz hassasiyete sahip değildir.
Çölyak Hastalığı Tedavisi Hakkında
Çölyak hastalığı tedavisi için geliştirilmiş bir ilaç ya da aşı ne yazık ki henüz bulunmamaktadır. Buna karşın tedavisi olmayan bir hastalık değildir; gluten içerikli gıdaları ve ürünleri tüketmediğiniz yeni bir hayat tarzı belirlemek çölyak hastalığını tedavi etmek anlamına gelir. Glutensiz yaşam fikri başlangıçta kulağa zor gibi görünse de glutenin yerini doldurabilecek pek çok farklı besin bulunmakta. Daha önce varlığından dahi haberdar olmadığınız glutensiz un çeşitlerini, mısır, pirinç, patates nişastası, soya fasulyesi gibi besinleri, kuru bakliyatları glutensiz diyetinize dahil edebilirsiniz.
Alışveriş yaparken paketli gıdaların içeriklerini kontrol etmeli, unlu mamuller konusunda glutensiz kek, kurabiye gibi ürünlere yönelmelisiniz. Ayrıca diş macunu, şampuan gibi kişisel bakım ürünlerinde, çeşitli kozmetiklerde ve ilaçlarda da glutene rastlanabileceğini unutmamalı, aldığınız hemen her ürünün içeriğini okumalısınız. Daha basit anlatmak gerekirse ağızdan emilimi mümkün olan her ürünü, ister gıda, ister kişisel bakım ürünü olsun glutensiz şekilde tüketmelisiniz. Süt ürünlerinin bazılarının da çölyak hastaları tarafından tolere edilemediğini hatırlatalım. Sütte bulunan laktoz isimli şekeri parçalamaya yarayan laktaz enzimi çölyak hastalarının bazılarında düzgün şekilde çalışmayabilir ya da doğuştan eksik olabilir.
Elbette, çölyak hastalığı teşhisi konulduktan sonra doktorunuz tarafından eksilmiş çeşitli besin depolarınızın da kontrol edilerek yerine konulması gerekir. En sık eksikliği görülenler demir, kalsiyum, D vitamini olup diğer eser element ve vitamin düzeylerinin de gözden geçirilmesi gerekir. Bir başka önemli hatırlatma ise çölyak hastalığı ile beraberlik gösterebilen hastalıklardır. Bunlar arasında tiroid, şeker hastalığı ve özel bir bağırsak kanseri gözden kaçırılmamalı ve mutlaka taranmaları gereklidir.